Spor yapmak genel sağlık için olduğu kadar kalp sağlığı için de büyük önem taşıyor. Hatta düzenli ve doğru sporu yapmak ömrü uzatıyor. Ancak hangi sporun yapılacağı kişinin isteğine bağlı olduğu kadar bedeni özellikle de kalbinin durumuna göre değişebiliyor.
Memorial Şişli Hastanesi Kardiyoloji Bölümü’nden Uz. Dr. Türker Baran, spor ve kalp sağlığı ilişkisi hakkında bilgi verdi.
Spor yapanların ömrü ortalama 6 yıl uzuyor
Hareketsizlik birçok hastalığa zemin hazırlar. Spor yapan kişiler, yapmayanlara oranla 6 yıl daha uzun yaşamaktadır. Fakat spor yaparken kişiler, fizyolojik sınırlarını zorladığı takdirde bu durum aleyhlerine dönebilir. Bu nedenle sporun tipi çok önemlidir. Spor esnasında kayıpların yüzde 65’i futbol ve basketbol oynarken yaşanır. Atletlerde bu oran hayli düşer. Önemli olan profesyonel hayatta yapılan spor ve amatör olarak yapılan sporlardır. Özellikle okullarda herhangi bir spor takımına alınan çocukların, parklarda spor yapanların ve halı saha maçı yapan amatörlerin mutlaka doktor kontrolünden geçmesi gerekmektedir.
Hangi sporu yapacağınızı kalbiniz söylesin
Vücudunu geliştirmek için ağır spor yapmayı tercih eden kişiler öncelikle kendi vücutlarını tanımalıdır. İlk olarak doktora gidilmeli ve sağlıklı bir şekilde spor yapmalıdır. Kişinin hangi spora daha uygun olduğunun belirlenmesi çok önemlidir. Kişilere göre spor dallarının uygunluğu da değişmektedir. Çok pahalı ve zahmetli olmayan muayenelerle kişinin hangi spor dalı için uygun olduğu saptanabilmektedir. Efor testi yaptıran bir kişinin ritminden yola çıkarak hangi sporu ne derece ve nasıl yapabileceğini söylemek mümkündür.
Hareket için her fırsatı değerlendirin
Spor salonda ya da sadece dışarıda yapılır gibi kesin kurallar yoktur. Vücut, hareket etmek için dizayn edilmiştir ve her fırsatı zarar vermeden kullanmak gerekmektedir. Arabayı daha az kullanmak, yürümeyi daha fazla tercih etmek önemlidir. Kişi iş yerinde telefon açmak yerine çalışma arkadaşının yanına gidilebilir. Bazı durumlarda sabah erken saatlerde alışveriş merkezlerinde bile yürüyüş yapılabilir.
Haftanın en az 4 günü spor yapılmalı
Haftada 4 gün en az 45 dakika, spor için ideal bir süredir. Ancak yeni başlayan bir kişi için bu program önerilmez. Yeni başlayanlar, haftada 2 gün, 20 dakika spor yapmalı ve yavaşça tempoyu artırmalıdır. Sadece hafta sonu vakti olan kişilerin ise 2 gün boyunca kendine çok yüklenmemesi gerekmektedir. Standart olarak önerilen sporlar; tempolu yürüyüş, bisiklet, hafif tempolu koşu, yüzme ve aerobik egzersizler olarak sıralanmaktadır.
Kalp hastası olmanız spor yapmanıza engel değil
Kalp ameliyatı olan ya da kalp rahatsızlığı olan kişiler spor anlamında daha aktiftir. Özellikle hastalık sonrası sağlığa daha dikkat ediyor ve spor yapıyorlar. Çok büyük bozulmalar olmadığı müddetçe kalpte gelişen makul hasarlar çok iyi tolere edilmekte ve normal hayatı etkilememektedir. Kalp yetmezliği de dahil belli kurallara uyarak spor yapmalıdır ve teşvik edilmelidir.
Spor öncesi karbonhidrat, sonrası protein
Spor yapan kişilerin doğru beslenmesi de çok önemlidir. Spor öncesi karbonhidrat bakımından zengin gıdalar tüketilmelidir. Örneğin bir muz, elma ya da sandviç yenebilir. Spor sonrası vücudun iyileşmesi ve kendini toparlaması için protein tüketilmelidir. Örneğin çikolatalı süt tüketilebilir. Yumurta ve yoğurt, spor sonrası vücudun yenilenmesine katkı sağlayan önemli bir gıdadır. Genel kural spor öncesi karbonhidrat, sonrasında da protein tüketilmesidir.
Sağlıklı spor yapmanın altın kuralları
• Koşu veya yürüyüş yapanlar tartan pistleri ve düz yerleri tercih etmelidir.
• Ayak ve ayak bileklerindeki sorunları engellemek için spor salonlarındaki yürüme bantlarının kalitesine dikkat edilmelidir.
• Spor salonlarının hijyenik ve iyi havalandırılmış olması gerekmektedir.
• Çok soğuk, sıcak ve rüzgarlı alanlarda spor yapılmamalıdır.
• Rahat kıyafetler ve doğru spor ayakkabı tercih edilmelidir.
• Aç karnına ya da yemeğin hemen arkasından yürümek çok tehlikelidir.
• Yürüyüşün temposu ve egzersizin sıklığı doktora danışılarak hesaplamalıdır.