Yaz meyveleri dendiğinde ilk akla gelen meyvelerden biri karpuzdur. Sıcak günlerde yenilen bir dilim soğuk karpuzun verdiği haz vazgeçilmezdir. Lezzetli ve serinletici olmasının yanı sıra karpuzun sağlık açısından birçok yararı da vardır. Bu yararların bazıları; kanserden koruyucu olması, bağırsak hareketlerini düzenlemesi ve bağışıklık üzerindeki olumlu etkisi olarak sıralanabilir. Fakat çok faydalı bir meyve istenildiği kadar yenebilir gibi de düşünülmemeli, gün içerisinde tüketilen miktar sınırlandırılmalıdır.
Karpuzun besin içeriği sağlığı nasıl etkiliyor?
Kanserden korur: Karpuz likopen içeriği yüksek bir meyvedir. Karpuza kırmızı rengini veren likopen antioksidan özelliğiyle kanserden koruyucu bir özelliğe sahiptir.
Bağırsak hareketlerini düzenler: Sebze ve meyvelerle alınan posanın, bağırsak hareketlerini düzenleyici bir etkisi vardır. Karpuz posa içeriği yüksek meyvelerin başında gelir. Bu nedenle yazın sindirim problemi yaşamamak için tüketilmelidir.
Bağışıklığı güçlendirir: Mevsim geçişleri vücudun enfeksiyonlara açık olduğu bir dönemdir. Bu dönemi sağlıklı bir şekilde geçirmenin en kolay yollarından biri vücudun ihtiyacı olan C vitamininden zengin yiyeceklerle beslenmektir. Sağlıklı bir kişinin günlük alması gereken C vitamini miktarı 78-90 mg iken, karpuzun bir porsiyonu 9 mg C vitamini içerir. Ayrıca C vitamini eksikliği eklem ağrılarına sebep olacağından yeterli C vitamini alımı eklem ağrılarını azaltacaktır.
Böbrek fonksiyonlarını hızlandırır: Yaz mevsiminde havaların ısınmasıyla birlikte sıvı ihtiyacı artar. Yetersiz sıvı alımı böbrek yükünü artırırken, vücudun elektrolit dengesini bozar. Yaz mevsiminin vazgeçilmez meyvesi olan karpuz, sıvı içeriğinin yüksek olması özelliğiyle yeterli miktarda tüketilmesi, böbrek fonksiyonlarını hızlandırır. Böylece böbrekte taş oluşumunu engeller.
Gün içerisinde ne kadar karpuz tüketilmelidir?
Karpuzun sağlık açısından birçok faydası varken; şeker içeriği yüksek olmasından dolayı fazla tüketilmesi sağlık problemlerine yol açabilir. Bir porsiyon karpuz 52 kaloridir ve bu kalorinin %80’i şekerden gelir. Ayrıca karpuz, potasyumdan da zengin bir meyve olduğundan kronik böbrek yetmezliği olan hastalar, şeker içeriğinden dolayı diyabet hastalarının günde bir porsiyondan (200 gr) fazla tüketmemesi gerekir. Sağlıklı kişiler ise günlük beş porsiyon meyve haklarının tamamını karpuz olarak tercih edebilirler. Tek dikkat edilecek husus hepsini bir anda değil ara öğünlere yayarak tüketmektir.
Karpuz diyetiyle verilen kilolar hızla geri alınabilir
Yaz mevsiminde hızlı kilo verme isteği, sağlığı tehdit edici diyetlerin tercih edilme sıklığını artırıyor. Karpuz diyetiyle haftada üç kilo vermek kulağa hoş gelse de beraberinde getireceği sağlık problemleri göz ardı edilmemelidir. Dengeli beslenmede gün içerisinde besin gruplarının hepsinden yeterli olarak tüketmek gerekir. Sadece karpuz yenerek yapılan diyetler kısa süreli olacağından kilo verilse dahi kısa zamanda tekrar alınacaktır. Ayrıca karpuz diyetinin şeker içeriğinin yüksek olması, protein ve yağ içermemesi metabolizmayı olumsuz yönde etkilerken, vücudun kilo vermesine rağmen yağ oranında artışa neden olabilir. Oysaki sağlıklı diyetlerde amaç yağ oranını azaltmak ve verilen kiloyu uzun süre korumaktır.
Yazın uygulanan sağlıklı diyetlerde ilk sorulardan biri karpuzu çok severim ne kadar yemeliyimdir. Karpuz şeker içeriği yüksek olmasına rağmen yağ ve kolesterol içermediğinden yasaklı bir yiyecek değildir. Fakat zaten çoğu su istenildiği kadar yensin diyebileceğimiz bir meyve de değildir. Bunlar göz önünde bulundurulduğunda sağlıklı diyet yapanlar için meyve porsiyonlarını aşmamak şartıyla karpuz yemeleri önerilebilir.
Karpuzla yapılan sağlıklı tarifler 
Karpuz frozen: Bir dilim karpuz, bir tatlı kaşığı toz şeker, bir kase buz parçaları
Yapılışı: Çekirdekleri çıkarılmış karpuza, şeker ve buz parçaları eklenerek rondoda çırpılır. Soğuk servis edilir.
Karpuz muhallebisi: Bir dilim karpuz, üç su bardağı süt, bir çay bardağı toz şeker, iki çorba kaşığı pirinç unu, iki çorba kaşığı nişasta
Yapılışı: Çekirdekleri çıkarılmış karpuz blenderdan geçirilir. Şeker, pirinç unu ve nişasta süte eklenerek kaynayana kadar karıştırılır. Kaynadıktan sonra karpuz eklenir birkaç dakika da karpuzla kaynadıktan sonra soğuk olarak servis edilir.
Karpuzlu limonata: Üç adet limon, iki litre su, yarım su bardağı şeker, bir su bardağı karpuz suyu, 5-6 yaprak taze nane
Yapılışı: Limonlar yıkandıktan sonra rendelenir. Limon kabuklarının üzerine şeker ilave edilir. Biraz bekledikten sonra sıkılan limon suyu ve çekirdekleri çıkarılarak blenderda püre haline getirilen karpuz eklenir. Son olarak iki litre su ve nane yaprakları ilave edilerek karıştırılır. Karışım süzgeçten süzüldükten sonra iki-üç saat dolapta bekletilerek servis edilir.
Hazırlayan: Dyt. Emine Yüzbaşıoğlu
Memorial Ankara Hastanesi Beslenme ve Diyet Bölümü
