Çocukluk çağı kanserleri arasında en sık Lösemi (Kan Kanseri) saptandığını söyleyen Prof. Dr. Tunç Fışgın ekliyor: Günümüzde çocuk lösemilerinin tedavilerinde ciddi başarılar elde ediyoruz. Kemoterapide kullanılan ilaçların etkileri arttı ve hastalıktan tam kurtulma gündeme geldi. Tedavide başarı oranı yüzde 80’e ulaştı.
Medical Park Bahçelievler Hastanesi Çocuk Kemik İliği Nakil Ünitesi Çocuk Hematoloji Onkoloji Uzmanı Prof. Dr. Tunç Fışgın; 2 – 8 Kasım Lösemili Çocuklar Haftası’nda, çocuklarda görülen kan kanserlerinin nedenlerini ve korunma yollarını anlattı: Çocuklarda en sık görülen kanser türü lösemi yani kan kanseridir. Löseminin ardından ikinci sırayı lenf bezi kanserleri alıyor. Lösemi, çocukluk çağı kanserlerinin 1/3’ünü oluşturur. Dünyada ve Türkiye’de çocuklukta en sık görülen kan kanseri türü, löseminin bir türü olan Akut Lenfoblastik Lösemi (ALL) dir. Yapılan araştırmalara göre; 0-14 yaş grubunda her yıl 1.500-2.000 yeni kanser vakası beklenmektedir. Son yıllarda çocukluk çağı kanserlerinde ve lösemide artış gözlenmektedir
Dirençli lösemiye ilik nakli
Çocuk lösemilerinde tedavi şekilleri; kemoterapi, radyoterapi, destekleyici tedavi ve kemik iliği naklidir. Temel tedavi yöntemi kemoterapidir. Kemoterapide ilk ay, Remisyon İndiksiyonu olarak adlandırdığımız dönemde, 6-7 farklı kemoterapatik ajanlar farklı dozlarda, yoğun olarak verilir. Tedaviye X ışını ile yapılan radyoterapi eklenebilir. Özellikle ilk tanı anındaki bazı göstergelere ve tedavinin birinci ayındaki iyileşme göstergelerine bakılarak risk sınıflaması yapılır. Bu sınıflama sonrası, yüksek riskli gruba kemik iliği nakli (kök hücre nakli) yapılması gerekebilir. Kemik iliği nakli, hastalığın tekrarlama oranı yüksek ve tedaviye dirençli yüksek riskli gruba uygulanan bir tedavi seçimidir.
Yeni tedaviler sayesinde tam iyileşme sağlanabiliyor
Lösemi tedavisinde 1960’ların başında bu hastaların yaşama şansı ne yazık ki birkaç ay ile sınırlıydı. Ancak kemoterapide kullanılan ilaçların sayısının artmasıyla yaşamda kalım süreleri yıllara uzamaya başladı. İlaçların dozlarının arttırılması ve ardışık kullanımlarıyla etkinlikleri arttı ve hastalıktan tam kurtulma gündeme geldi. Hastane ortamlarındaki temizlik tedbirleri, destekleyici beslenme önerileri, katater gibi daha sağlıklı damar yollarının kullanılması ve ailelerin artan dikkatleri ile çocukluk lösemilerinin tedavi edilebilme oranları yükselmiştir. Tüm bu gelişmeler ile oran yüzde 80 civarına ulaşmıştır.
Herkes ilik nakli verici adayı olabilir
Kemik iliği için 18 -65 yas arası sağlıklı herkes verici adayı olabilir. Verici adayı olabilmek için Ankara ve İstanbul’da ruhsatlı Kemik İliği Bankalarına başvurabilirler. Ancak bizim nakil yapılacak hastalarda ilk baktığımız aile bireyleridir (kardeşler, anne ve baba). Aile içinden doku grupları uyumlu bir verici adayı bulunamaz ise tüm dünyadaki verici adaylarının aranma süreci başlar
Bilgisayar yerine spor yapmalı
Doğal yaşamdan uzak olmak, çocukların teknolojiyle iç içe yaşaması, elektromanyetik dalgalara maruz kalma, kimyasal kirlilik, genetiğiyle oynanmış gıdalar, genetik faktörler, viral faktörler, radyasyon ve bazı ilaçlar kan kanserlerine zemin hazırlamaktadır. Bu nedenle; lösemiye karşı öncelikle çocuklarımızın sağlıklı büyümesi için endüstriyel kirlenme ve kimyasal ajanlardan uzak tutmamız önerilir. Paket gıdalar, fast food gıdalar yerine doğal beslenme, süt- süt ürünlerinin, taze meyve ve sebzenin tüketilmesi önerilir. Bilgisayar kullanımının tanımlanmış zaman dilimi içine (iki-üç saat/günü geçmemeli) kısıtlanması önemlidir. Günlük fizik eksersiz ve sporu asla unutmamız lazım. Sadece akademik başarı beklentisi çocukların günlük yaşamlarının ders-özel ders-dershane üçgeninde geçirmelerine yol açıyor. Eksersiz ve spor her şeyden önce bir çocuğun sağlıklı büyüme ve gelişmesi için gerekli.
Solukluk, halsizlik ve kemik ağrısı varsa doktora!
Akut lösemilerin gelişimi günlerhaftalar içinde hızlıca olmaktadır. Kan kanseri hücrelerinin artmasına bağlı ilk gelişen bulgular; yaygın ve ısrarcı kemik ağrıları, halsizlik, yorgunluk, vücutta farklı noktalarda kanama odakları (dış eti ve burun kanamaları, idrar ya da kakasından kan gelme), vücutta morluklardır. Öncesinde şikâyeti olmayan bir çocuğun; tekrarlayan enfeksiyonlar ile birlikte solukluk, halsizlik ve kanamaları mevcut ise mutlaka bir hekim tarafından değerlendirilmelidir. Ayrıca kilo kaybı, ısrarlı gece terlemeleri, iştahsızlık bulgularının birlikteliğinde de bir hekim tarafından görülmesinde fayda vardır
Lösemi ile savaşan ailelere uyarı sağlıklı kardeşleri ihmal etmeyelim!!!
Çocukları lösemi tedavisi gören ailelerin bir kısmında gözlediğimiz, diğer sağlıklı kardeşlerin tamamen ailelerin ilgi alanından çıkmaları. Aileler ile bu konuyu konuştuğumuzda, tüm ilgiyi hasta çocuğa verdiklerini kardeş/leri anneanne, babaanne ya da diğer yakınlara bıraktıklarını öğreniyoruz. Elbette ilginin bir kısmı hasta çocukta olmalı ancak, sağlıklı kardeşlerinde bu aile içindeki hastalık sürecini en az hasar ile atlatmaları için ailenin ilgiyi ve sevgiyi kardeşler arasında paylaştırması gerekiyor
